WTO przygotowuje się do bitew o rybołówstwo i rolnictwo podczas rozmów w Zjednoczonych Emiratach Arabskich

Niewiele jest nadziei na znaczący przełom w zakresie zasad WTO, który wymaga pełnego konsensusu wśród wszystkich 164 państw członkowskich.

Można jednak poczynić postępy w osiąganiu nowego światowego porozumienia w sprawie dotacji dla rybołówstwa.

W następstwie porozumienia z 2022 r. zakazującego dotacji przyczyniających się do nielegalnych, niezgłoszonych i nieuregulowanych połowów, WTO ma nadzieję sfinalizować drugi pakiet skupiający się na dotacjach napędzających nadmierną zdolność połowową i przełowienie.

Źródło dyplomatyczne podało: „Jesteśmy blisko. Jest to zdecydowanie wykonalne”.

„Ostateczna płatność wymaga odrobiny kompromisu i odrobiny woli politycznej” – podało AFP źródło pod warunkiem zachowania anonimowości, określając potencjalne porozumienie jako „bardzo dobry wynik”.

Porozumienie z 2022 r. nie weszło jeszcze w życie, ponieważ nie ratyfikowała go wystarczająca liczba krajów.

Uznano to jednak za główne osiągnięcie, będące drugim porozumieniem zawartym przez pełne członkostwo w WTO od czasu utworzenia Światowego Organu Handlu w 1995 r. i pierwszym, które skupiało się na ochronie środowiska.

Negocjacje, które odbyły się w ostatnich miesiącach w siedzibie Światowej Organizacji Handlu w Genewie, umożliwiły przedstawienie projektu tekstu drugiej umowy w sprawie połowów.

Projekt przewiduje zakaz dotacji zachęcających do przełowienia i nadmiernej zdolności połowowej, chyba że mieszczą się one w ramach mechanizmu zarządzania zasobami rybnymi opartego na kryteriach zrównoważonego rozwoju.

Tekst dzieliłby państwa członkowskie na trzy grupy, przy czym najwięksi dostawcy dotacji podlegaliby większej kontroli.

Zapewnia elastyczność i korzyści krajom rozwijającym się.

Jednak niektórzy – zwłaszcza Indie – żądają ustępstw, w tym okresów przejściowych, które inni uważają za zbyt długie.

Francuskie źródło dyplomatyczne podało: „Mamy kilka drażliwych kwestii i będziemy prowadzić rozmowy, szczególnie z Indiami i niektórymi krajami, ale jesteśmy stosunkowo pewni, że uda nam się ostatecznie zawrzeć to porozumienie”.

Tymczasem niektóre organizacje pozarządowe obawiają się, że zbytnia łagodność może zaszkodzić wynikowi.

„Wyraźny zakaz z mniejszą liczbą wyjątków jest prawdopodobnie lepszym podejściem” – powiedział Ernesto Fernandez Monge z Pew Charitable Trusts, organizacji pozarządowej, której celem jest poprawa porządku publicznego.

Powiedział jednak AFP: „Uważamy, że osiągnięcie porozumienia jest ważniejsze niż jego brak”.

W przeciwieństwie do innych porozumień WTO, których celem jest zniesienie barier handlowych lub przeciwdziałanie zakłóceniom w handlu, projekt tekstu – podobnie jak porozumienie z 2022 r. – stanowi część celów zrównoważonego rozwoju ONZ.

„Byłoby dobrze, gdybyśmy mogli osiągnąć ten drugi pakiet” – powiedział AFP delegat handlowy Światowej Organizacji Handlu, prosząc o anonimowość.

Delegat stwierdził jednak, że długie okresy przejściowe wymagane przez niektóre kraje, takie jak Indie, stanowią główny punkt sporny.

Chociaż porozumienie w sprawie połowów jest w dużej mierze postrzegane jako jedyny realny wynik pełnej konferencji WTO (MC13), rolnictwo również będzie gorącym tematem dyskusji.

Wiele państw członkowskich pragnie podjęcia działań w sprawie środków krajowych zakłócających handel.

Dyskusje koncentrują się wokół takich kwestii, jak dostęp do rynku, konkurencja eksportowa i ograniczenia.

Bezpieczeństwo żywnościowe ponownie znajdzie się w porządku obrad przy głębokim braku porozumienia co do żądań Indii i innych krajów dotyczących trwałego rozwiązania kwestii publicznych zapasów żywności, a nie środków tymczasowych.

„Biorąc pod uwagę wagę tej kwestii w tym tygodniu, błagam o osiągnięcie wyników w dziedzinie rolnictwa na 13. Konferencji Ministerialnej, nawet jeśli będzie to służyć jako platforma dla późniejszych, bardziej zdecydowanych działań w przyszłości” – powiedziała dyrektor generalna WTO Ngozi Okonjo-Iweala w poniedziałek.

Edwini Casey, dyrektor ds. rolnictwa i towarów w WTO, przyznał, że nie ma „konwergencji” w sprawie porozumienia w sprawie rolnictwa.

„Oczywiście najtrudniejszą kwestią jest wkład opinii publicznej” – powiedział.

„To nie jest łatwe.”